تحلیل محتوای رنگ‌های استفاده‌شده در کتاب فارسی پایه هفتم: یک مطالعه کیفی
کد مقاله : 1038-6MEDUCT (R1)
نویسندگان
امین بنی طالبی دهکردی *، ناصر کاظم خانلو
گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14665 تهران، ایران
چکیده مقاله
کتاب درسی به عنوان یکی از ارکان و ابزارهای یادگیری دارای متن، تصویر و رنگ است که می تواند در فرایند آموزشی نقش بسزا داشته باشد. طبق دیدگاه روانشناسی نوین، رنگ‌ها تأثیر خاص روحی و جسمی در افراد باقی می‌گذارند و سرشار از نیروهای فوق‌العاده هستند. همچنین، تصاویر رنگی، زبانی جهانی محسوب می‌شوند که باید جنبۀ اثرگذاری شناختی و روحی آن را در نظر گرفت. پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل محتوا به دنبال بررسی میزان دلالتمندی رنگ‌های کتاب فارسی هفتم به محتوا و اثربخشی آنها در ضمیر و روان دانش‌آموزان است. پس از تحلیل کیفی و محتوایی و نیز تلفیق آن با روش کمّی و بسامدگیری، مشخص شد که سه رنگ آبی، قهوه‌ای و سبز بیشترین کاربرد را در این کتاب داشته‌اند و در اغلب درس‌ها، میان رنگ و تصویر با محتوا و عناوین فصل‌ها و درس‌ها، پیوستگی معناداری برقرار است که برای اهداف ویژه‌ای از جمله، انتقال احساسات و حالات روانی، نمادگرایی و القای معانی فرهنگی، تقویت پیام، تسهیل درک اطلاعات، جذب توجه، تجربه یادگیری مثبت و ایجاد هویت بصری استفاده شده‌اند؛ البته، در برخی درس‌ها، این پیوستگی و دلالتمندی میان رنگ و تصویر با محتوا و تأثیرات روانی آنها چندان استوار نیست که در قالب پیشنهادهایی در پایان مقاله، ارائه شده‌اند.
کلیدواژه ها
روانشناسی رنگ، محتوا، دانش‌آموز، فارسی هفتم، رنگ آبی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر